lễ hội tình yêu
Hôm nay mồng 4 hay mồng 5 tháng Giêng không nhớ nữa, thức sớm, định viết mấy dòng khai bút đầu xuân. Nhưng chưa viết được chữ nào, thì gặp trang FB Gió-O Hải Ngoại đăng một bài thơ cũ của ông làm thơ Phạm Việt Cường, ~ tôi mới đọc một hai lần gần đây thôi, ~ nhân ngày Valentine. Thấy cũng hay hay. Chợt nảy ra ý tìm xem trong Truyện Kiều có bao nhiêu chữ "xuân". Cả thảy 60 lần chữ "xuân" trong 57 câu thơ sáu chữ hoặc tám chữ. Đọc lướt qua, Nguyễn Du đã nói hết những gì quanh chữ "xuân" này trong cõi người ta.
Chọn nhanh một đoạn 12 câu cho hợp với đề tài Lễ Hội Tình Yêu:
3133. Cùng nhau giao bái một nhà,
3134. Lễ đà đủ lễ đôi là đủ đôi.
3135. Động phòng dìu dặt chén mồi,
3136. Bâng khuâng duyên mới ngậm ngùi tình xưa.
3137. Những từ sen ngó đào tơ,
3138. Mười lăm năm mới bây giờ là đây.
3139. Tình duyên ấy hợp tan này,
3140. Bi hoan mấy nỗi đêm chầy trăng cao.
3141. Canh khuya bức gấm rủ thao,
3142. Dưới đèn tỏ dạng má đào thêm xuân.
3143. Tình nhân lại gặp tình nhân,
3144. Hoa xưa ong cũ mấy phân chung tình.
Chẳng ngờ, đây lại là một đoạn gay cấn nhất trong tập truyện thơ của người cha tóc trắng văn chương Việt Nam. Đoạn này mô tả cảnh đầu đêm động phòng hoa chúc của nàng Kiều với người tình đầu Kim Trọng, đoàn viên sau mười lăm năm cách trở đoạn trường.
Trong suốt đoạn dài sau đó gần 60 câu thơ, là những lời khẩn khoản của Kiều xin chàng Kim tha cho chuyện "chăn gối thường tình".
Rốt cuộc, Kim Trọng cũng hiểu ra nguyên ủy sự cự tuyệt của Kiều và tỏ lòng kính phục phẩm cách cao quý của người yêu cũ, đã nói mấy lời thắm thiết như sau:
3169. Thương nhau sinh tử đã liều,
3170. Gặp nhau còn chút bấy nhiêu là tình.
3171. Chừng xuân tơ liễu còn xanh,
3172. Nghĩ rằng chưa thoát khỏi vành ái ân.
3173. Gương trong chẳng chút bụi trần,
3174. Một lời quyết hẳn muôn phần kính thêm.
3175. Bấy lâu đáy bể mò kim,
3176. Là nhiều vàng đá phải tìm trăng hoa?
3177. Ai ngờ lại họp một nhà,
3178. Lọ là chăn gối mới ra sắt cầm.
Văn chương Nguyễn Du diễm lệ là thế, nhưng nói huỵch tẹc theo thể điệu văn xuôi của tác giả Thanh Tâm Tài Nhân, lời chàng Kim đại khái như sau: Tôi hóa ra chẳng bằng loài cẩu trệ (chó lợn) đã đòi xúc phạm bậc liệt phụ ngay trước mắt mình.
Thúy Kiều thoạt nghe, vùng ngồi dậy, mặc lại xiêm áo chỉnh tề, rồi hướng về Kim Trọng, vừa sụp lạy vừa nói: "Thiếp xin cảm tạ tấm lòng tri kỷ của chàng!" (cf. Thanh Tâm Tài Nhân, Kim Vân Kiều truyện, Đàm Quang Hưng chuyển ngữ, 2013)
3179. Nghe lời sửa áo cài trâm,
3180. Khấu đầu lạy tạ cao thâm nghìn trùng.
Sau đó, thể theo lời yêu cầu của Kim Trọng:
3191. Tình xưa lai láng khôn hàn,
3192. Thong dong lại hỏi ngón đàn ngày xưa.
Người đọc Nguyễn Du mới được thưởng thức khúc đàn đẹp nhất, trong 8 lần Kiều gảy đàn:
3193. Nàng rằng: Vì mấy đường tơ,
3194. Lầm người cho đến bây giờ mới thôi.
3195. Ăn năn thì sự đã rồi.
3196. Nể lòng người cũ vâng lời một phen.
3197. Phím đàn dìu dặt tay tiên,
3198. Khói trầm cao thấp tiếng huyền gần xa.
3199. Khúc đâu đầm ấm dương hòa,
3200. Ấy là hồ điệp hay là Trang sinh.
3201. Khúc đâu êm ái xuân tình,
3202. Ấy hồn Thục đế hay mình đỗ quyên?
3203. Trong sao châu nhỏ duềnh quyên,
3204. Ấm sao hạt ngọc Lam Điền mới đông.
Muốn hiểu thêm vì sao sự tình éo le như vậy, xin mời vô trang web http://vietnamtudien.org/TruyenKieu/ đọc thêm chữ Nôm, chữ abc, chú giải... khỏi bõ công chúng tôi ngâm kíu bấy lâu...
Comments
Post a Comment